So sánh hình tượng người lái đò và nhân vật Huấn Cao
So sánh hình tượng người lái đò và nhân vật Huấn CaoAnh hoặc chị hãy phân tích nhân vật người lái đò trong trích đoạn tùybút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân. So sánh nhân vật người lái đòvới nhân vật Huấn Cao (Chữ người tử tù) để thấy chỗ thống nhất và khácbiệt trong cách tiếp cận con người của Nguyễn Tuân trước và sau Cáchmạng tháng Tám 1945.
A. HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU ĐỀ:
Tuyđề bài yêu cầu phân tích nhân vật người lái đò, nhưng trước khi tiếnhành, cần giới thiệu vài nét về hình ảnh con sông Đà – cái nền để ngườilái đò xuất hiện. Khi so sánh nhân vật người lái đò với nhân vật HuấnCao, phải làm rõ vài nét về vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao đểtìm được chỗ thống nhất và khác biệt trong cách tiếp cận con người củaNguyễn Tuân trước và sau Cách mạng tháng Tám.
B. HƯỚNG DẪN LÀM BÀI:
1.Phân tích nhân vật người lái đò sông Đà:
1.1.Vài nét về hình ảnh con sông Đà: Sông Đà hiện lên thật hung dữ nhưngcũng không kém phần thơ mộng, trữ tình là cái nền để người lái đò xuấthiện..
1.2. Nhân vật người lái đò sông Đà:
a. Ông lái đòcó ngoại hình và những tố chất khá đặc biệt: tay "lêu nghêu", chân"khuỳnh khuỳnh", "giọng ào ào như tiếng nước trước mặt ghềnh", "nhỡngiới vòi vọi như lúc nào cũng mong một cái bến xa nào đó"... Đặc điểmngoại hình và những tố chất này được tạo nên bởi nét đặc thù của môitrường lao động trên sông nước.
b. Ông lái đò là người tài trí,luôn có phong thái ung dung pha chút nghệ sĩ: ông hiểu biết tường tận về"tính nết" của dòng sông, "nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng tất cảnhững luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở", "nắm chắc binhpháp của thần sông thần đá", "thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ảinước hiểm trở", biết rõ từng cửa tử, cửa sinh trên "thạch trận" sông Đà.Đặc biệt, ông chỉ huy các cuộc vượt thác một cách tài tình, khôn ngoanvà biết nhìn những thử thách đã qua bằng cái nhìn giản dị mà không thiếuvẻ lãng mạn...
c. Ông lái đò rất mực dũng cảm trong những chuyếnvượt thác đầy nguy hiểm: tả xung hữu đột trước "trùng vi thạch trận"của sông Đà, kiên cường nén chịu cái đau thể xác do cuộc vật lộn vớisóng thác gây nên, chiến thắng thác dữ bằng những động tác táo bạo mà vôcùng chuẩn xác, mạch lạc (tránh, đè sấn, lái miết một đường chéo, phóngthẳng...).
d. Ông lái đò là một hình tượng đẹp về người lao độngmới. Qua hình tượng này, Nguyễn Tuân muốn phát biểu quan niệm: ngườianh hùng không phải chỉ có trong chiến đấu mà còn có cả trong cuộc sốnglao động thường ngày. Ông lái đò chính là một người anh hùng như thế.
2. So sánh với nhân vật Huấn Cao:
2.1. Nhân vật Huấn Cao:
a.Nhânvật Huấn Cao trong truyện Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân là một conngười tài hoa, khí phách hiên ngang bất khuất, “thiên lương” trong sáng.
b.Vẻđẹp của hình tượng Huấn Cao là vẻ đẹp lãng mạn, có sức chinh phục, cảmhóa mãnh liệt đối với những con người có tấm lòng “biệt nhỡn liên tài”.
c-Hình tượng ông Huấn Cao là hình tượng điển hình cho vẻ đẹp ‘vang bóngmột thời” nay đã lùi vào quá khứ chỉ còn dư âm trong tâm trạng của nhữngtấm lòng tích cổ thương kim ( Những người muôn năm cũ/Hồn ở đâu bâygiờ- Vũ Đình Liên)
2.2. Từ việc tìm hiểu vài nét về vẻ đẹp củahình tượng nhân vật Huấn Cao, chúng ta sẽ dễ thấy được chỗ thống nhất vàkhác biệt trong cách tiếp cận con người của Nguyễn Tuân trước và sauCách mạng tháng Tám.
a- Nét chung (tính thống nhất):
- Nguyễn Tuân vẫn tiếp cận con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ.
-Vẫn là ngòi bút tài hoa, uyên bác, lịch lãm, vận dụng tri thức tổng hợpcủa nhiều ngành văn hóa nghệ thuật khác nhau trong miêu tả và biểuhiện.
- Vẫn sử dụng vốn ngôn từ hết sức tinh lọc, phong phú, độcđáo. Khả năng tổ chức câu văn xuôi đầy giá trị tạo hình, có nhạc điệutrầm bổng, biết co duỗi nhịp nhàng. Các phép tu từ được nhà văn phối hợpvô cùng điêu luyện.
b- Nét riêng (tính khác biệt):
-Trước Cách mạng tháng Tám, con người Nguyễn Tuân hướng tới và ca ngợi lànhững “con người đặc tuyển, những tính cách phi thường”. Sau Cách mạngtháng Tám, nhân vật tài hoa nghệ sĩ của Nguyễn Tuân có thể tìm thấy ngaytrong cuộc chiến đấu, lao động hàng ngày của nhân dân.
- TrướcCách mạng tháng Tám, Nguyễn Tuân là một người tài tử, thích chơi“ngông”, mắc cái bệnh ham mê thanh sắc, thích chiêm ngưỡng, chắt chiucái Đẹp và nhấm nháp những cảm giác mới lạ. Sau Cách mạng tháng Tám, nhàvăn nhạy cảm với con người mới, cuộc sống mới từ góc độ thẩm mĩ của nó.Nhưng không còn là một Nguyễn Tuân “nghệ thuật vị nghệ thuật” nữa. Ôngđã nhìn cái đẹp của con người là cái đẹp gắn với nhân dân lao động, vớicuộc sống đang nẩy nở sinh sôi, đồng thời lên án, tố cáo chế độ cũ,khẳng định bản chất nhân văn của chế độ mới.
ST
trang:
[1]