cách vẽ biểu đồ
1.1 Biểu đồ hình cột*Dạng này sử dụng để chỉ sự khác biệt về qui mô khối lượngcủa 1 hay 1 số đối tượng địa lí hoặc sử dụng để thực hiệntương quan về độ lớn giữa các đại lượng
Ví dụ : Vẽ biểu đồ so sánh dân số , diện tích ...của 1 sốtỉnh (vùng , nước )hoặc vẽ biểu đồ so sánh sản lượng (lúa ,ngô , điện , than...)của 1 số địa phương qua 1 số năm
*Các bước tiến hành khi vẽ biểu đồ hình cột
Bước 1 : Chọn tỉ lệ thích hợp
Bước 2: Kẻ hệ trục vuông góc (trục đứng thể hiện đơn vịcủa các đại lượng , trục ngang thể hiện các năm hoặc các đốitượng khác nhau )
Bước 3: Tính độ cao của từng cột cho đúng tỉ lệ rồi thểhiện trên giấy
Bước 4: Hoàn thiện bản đồ ( ghi các số liệu tương ứng vàocác cột tiếp theo vẽ kí hiệu vào cột và lập bản chú giảicuối cùng ta ghi tên biểu đồ )
*Một số dạng biểu đồ hình cột thường gặp
+Biểu đồ cột đơn
+Biểu đồ cột chồng
+Biểu đồ cột đơn gộp nhóm (loại này gồm 2 loại cột ghép cùngđại lượng và cột ghép khác đại lượng )
+Biểu đồ thanh ngang
Hình minh họa : Biểu đồ cột kề
http://onthi.com/store/pictures/orig...e_picture3.png
Biểu đồ cột chồng
http://onthi.com/store/pictures/orig...g_picture4.png
Biểu đồ cột đơn
http://onthi.com/store/pictures/orig...n_picture2.png
Lưu ý :
Các cột chỉ khác nhau về độ cao còn bề ngang của các cột phải bằng nhau.Tùy theo yêu cầu cụ thể mà vẽ khoảng cách các cột bằng nhau hoặc cáchnhau theo đúng tie lệ thời gian . Cần lưu ý là ở biểu đồ hình cột thìviệc thể hiện độ cao của các cột là điều quan trọng hơn cả bởi vì nó chothấy rõ sự khác biệt vì qui mô số lượng giữa các năm hoặc các đối tượngcần thể hiện . Còn về khoảng cách các năm, nhìn chung cần theo đúng tỉlệ . Tuy nhiên , trong 1 số trường hợp có thể vẽ khoảng cách các cộtbằng nhau để đảm bảo tính trực quan và tính thẩm mĩ của biểu đồ
2 Biểu đồ đường _đồ thị
* Đồ thị hay còn gọi là đường biểu diễn hoặc biểu đồ dạngđường , là dạng biểu đồ dùng để thể hiện tiến trình pháttriển , sự biến thiên của các đối tượng qua thời gian
*Các bước tiến hành khi vẽ biểu đồ đường _đồ thị
Bước 1 : Kẻ hệ trục tọa độ vuông góc (trục đứng thể hiệnđộ lớn của các đối tượng như số người , sản lượng , tỉ lệ%.. còn trục nằm ngang thể hiện thời gian )
Bước 2 : Xác định tỉ lệ thích hợp ở cả 2 trục ( chú ýtương quan giữa độ cao của trục đứng và độ dài của trục nằmngang sao cho biểu đồ đảm bảo đượctính trực quan và mĩ thuật)
Bước 3: Căn cứ vào các số liệu của đề bài và tỉ lệ đãxác định đẻ tính toán và đánh giá dấu tọa độ của các điểmmốc trên 2 trục . Khi đánh dấu các năm trên trục ngang cần chúý đến tỉ lệ (cần đúng tỉ lệ cho trước) . Thời điểm năm đầutiên nằm trên trục đứng
Bước 4: Hoàn thiện bản đồ ( ghi số liệu vào bản đồ ,nếu sử dụng kí hiệu thì cần có bản chú giải cuối cùng taghi tên biểu dồ )
Lưu ý : + Nếu vẽ 2 hoặc nhiều đường biểu diễn có chung 1đơn vị thì mỗi đường cần dùng 1 kí hiệu riêng biệt và cóchú giải kèm theo
+Nếu vẽ 2 đường biểu diễn có đơn vị khác nhau thìvẽ 2 trục đứng ở 2 bên biểu đồ , mỗi trục thể hiện 1 đơn vị
+Nếu phải vẽ nhiều đường biểu diễn mà số liệuđã cho lại thuộc nhiều đơn vị khác nhau thì phải tính toán đểchuyển số liệu thô (số liệu tuyệt đối với các đơn vị khácnhau ) sang số liệu tinh (số liệu tương dối , với cùng đơn vịthông nhất là đơn vị % ). Ta thường lấy số liệu năm đầu tiên làứng với 100% , số liệu của các năm tiếp theo là tỉ lệ % sovới năm đầu tiên . Sau đó ta sẽ vẽ đường biểu diễn
Hình minh họa
http://onthi.com/store/pictures/orig...g_picture6.png
Biểu đồ hình tròn
*Thường dùng để biểu diễn cơ cấu thành phần của 1 tổngthể và qui mô của đối tượng cần trình bày .Chỉ được thựchiện khi đánh giá trị tính của các đại lượng được tính bằng %và các giá trị thành phần cộng lại bằng 100%
Ví dụ : Biểu đồ cơ cấu tổng sản phẩm trong nước của nền kinhtế Việt Nam ..
*Các bước tiến hành khi vẽ biểu đồ hình tròn
Bước 1 : Xử lí số liệu( Nếu số liệu của đề bài cho làsố liệu thô ví dụ như tỉ đồng , triệu người thì ta phải đổisang số liệu tinh qui về dang %
Bước 2 : Xác định bán kính của hình tròn
Lưu ý : Bán kính của hình tròn cần phù hợp với khổ giấyđể đảm bảo tính trực quan và mĩ thuật cho bản đồ .Trongtrường hợp phải vẽ biểu đồ bằng những hình tròn có bán kínhkhác nhau thì ta phait tính toán bán kính cho các hình tròn
Bước 3 : Chia hình tròn thành những nan quạt theo đúng tỉlệ và trật tự của các thành phần có trong đề bài cho
Lưu ý : toàn bộ hình tròn là 360 độ , tướng ứng với tỉ lệ100% . Như vậy , tỉ lệ 1% ứng với 3,6 độ trên hình tròn
+Khi vẽ các nan quạt nên bắt đầu từ tia 12 giờ vàlần lượt vẽ theo chiều thuận với chiều quay của kim đồng hồ.Thứ tự các thành phần của các biểu đồ phải giống nhau đểtiện cho việc so sánh
Bước 4 : Hoàn thiện bản đồ (ghi tỉ lệ của các thành phầnlên biểu đồ ,tiếp ta sẽ chọn kí hiệu thể hiện trên biểu đồvà lập bant chú giải cuối cùng ta ghi tên biểu đồ )
* Một số dạng biểu đồ hình tròn
+Biểu đồ hình tròn (như đã giới thiệu ở trên )
+Biểu đồ từng nửa hình tròn ( thể hiện trên nửa hình tròn nêntỉ lệ 100% ứng với 180độ và 1% ứng với 1,8 độ . Các nan quạtsẽ được sắp xếp trong 1 nửa hình tròn )
+Biểu đồ hình vành khăn
Hình minh họa :
http://onthi.com/store/pictures/orig...u_picture1.png
Biểu đồ miền
*Biểu đồ miền còn được gọi là biểu đồ diện .Loại biểu đồnày thể hiện được cả cơ cấu và động thái phát triển của cácđối tượng .Toàn bộ biểu đồ là 1 hình chữ nhật (hoặc hìnhvuông ), trong đó được chia thành các miền khác nhau
Ví dụ : Biểu đồ về sự thay đổi cơ cấu giá trị sản lượng củacác ngành nông nghiệp nhóm A và nhóm B (thời kì 1998 _2007)
*Các bước tiến hành khi vẽ biểu đồ miền
Bước 1 : Vẽ khung biểu đồ
Bước 2: Vẽ ranh giới của miền
Bước 3 : Hoàn thiện biểu đồ (tương tự như các cách vẽtrên)
*Một số dạng biểu đồ miền thường gặp :
+ Biểu đồ miền chồng nối tiếp
+Biểu đồ chồng từ gốc tọa độ
Hình biểu diễn :
http://onthi.com/store/pictures/orig...n_picture5.png
Lưu ý : Trường hợp bản đồ gồm nhiều miền chồng lên nhau , ta vẽ tuần tựtừng miền theo thứ tự từ dưới lên trên .Việc sắp xếp thứ tự của các miềncần lưu ý sao cho có ý nghĩa nhất đồng thời cũng phải tính đến tínhtrực quan và tính mĩ thuật của biểu đồ .Khoảng cách cấc năm trên cạnhnằm ngang cần đúng tỉ lệ . Thời điểm năm đầu tiên nằm trên cạnh đứng bêntrái của biểu đồ . Nếu số liệu của đề bài cho là số liệu thô (số liệutuyệt đối ) thì trước khi vẽ cần xử lí thành số liệu tinh (số liệu theotỉ lệ %)
Coi hình tại đây:http://www.onthi.com/chuyen-de/dia-l...-thpt_544.html
trang:
[1]