Thuyết minh về cây dừa

lethidanh

Advertisements

“ Ai đứng như bóng dừa, tóc dài bay trong gió, có phải người còn đó, là con gái của Bến Tre…”
Câu hát ngân nga mang đậm hồnquê gợi nhớ về vùng đất Bến Tre, quê hương của đồng khởi. Nhắc đến BếnTre, người ta liên tưởng đến một vùng quê thanh bình với cây lành tráingọt. Đặc biệt, có một loài cây gắn bó quanh năm, gắn bó cả cuộc đờivới người dân Bến Tre – cây dừa.
Đi khắp Bến Tre, nơi đâu tacũng gặp bóng râm của những hàng dừa mát rượi. Hầu như nhà nào cũngtrồng dừa. Cây dừa biểu tưởng của cây trái ở Bến Tre cũng như cây chècủa Bảo Lộc, Thái Nguyên, cây cà phê ở Buôn Mê Thuộc hay cây cọ ở vùngquê sông Thao.
Khác với cây dừa ở các tỉnhkhác được mọc ở vùng đồng bằng, dọc bờ biến hay ven những triền cáttrắng, cây dừa Bến Tre mọc dài trên ba cù lao lớn, cù lao Minh, cù laoBảo và cù laoAn Hóa. Vì vậy, cây dừa Bến Tre quanh năm được phù sa củacác nhánh sông Tiền, Hàm Luông, Ba Lai, Cổ Chiên bồi đắp nên lúc nàocũng xanh tươi đầy sức sống.
Cây dừa Bến Tre có rất nhiềuchủng loại. Dừa ta hay còn gọi là dừa bị trái to, cơm dày, dừa xiêmtrái nhỏ nước ngọt và thanh, dừa lửa có vỏ bên ngoài vàng cháy, dừa dâutrái thon nhỏ dần ở hai đầu như hình dáng quả dâu. Ngoài ra còn có mộtsố loại khác như: dừa Tam Quan, dừa cỏ, dừa dứa, dừa nhiếm, dưa éo…riêng dừa sáp chỉ mọc được ở Trà Vinh và trở thành đặc sản của vùng đấtnày.
Có lẽ trong tất cả các loại câytrái ở Việt Nam, cây dừa là một loại cây cống hiến cả cuộc đời mình chocon người. Khôntg một chi tiết nào trên thân dừa lại không có chỗ dùng.Rễ dừa dùng để làm chất đốt, có nơi còn làm thuốc nhuộm. Lá dừa dùng đểlợp nhà, gói bánh dừa, tàu dừa chặt ngắn lá dùng để trang trí nhà rạp,cổng hoa trong những tiệc cưới ở làng quê. Lá dừa khô được bó lại thànhcây làm đuốc soi đường trong những vùng sâu thiếu thốn ánh đèn phố thị.Sống lá dùng để đan những giỏ hoa giỏ đựng trái cây trông rất thanhmảnh và trang trọng.
Thân dừa thường dùng để bắcngang con mương nhỏ làm cầu. Sau khi bào bỏ lớp vỏ bên ngoài, người talấy thân làm cột, làm kèo xây nhà, hoặc sáng tạo ra các mặt hàng thủcông mỹ nghệ khác hoặc làm chén đũa...Bông dừa tươi được hái xuống đểcắm trang trí vừa thanh nhã vừa lạ mắt. Bông dừa già cắt khúc kết lạivới nhau làm thành giỏ hoa, chụp đèn treo tường có giá trị thẩm mỹ cao.Đọt dừa non hay còn gọi là củ hủ dừa là một thứ thức ăn đoc đáo. Có thểlàm gỏi, lăn bột, xào.. rất thích hợp với người ăn chay. Tuy nhiên, mónnày không phải lúc nào cũng có vì mỗi khi đốn một cây dừa, người ta mớilấy được củ hủ để dùng. Thậm chí ngay cả con sâu sống trên cây dừa (còn gọi là đuông dừa) cũng là một thứ món ăn ngon. Do ăn đọt dừa nonnên đuông dừa béo múp míp. Người ta chế biến đuông thành nhiều món ănkhoái khẩu và bổ dưỡng ở các quán ăn trong thành phố.
Tuy nhiên, thứ có giá trị nhấtvẫn là trái dừa. Trái dừa tươi được chắt ra lấy nưốc giải khát, có côngnăng hạ nhiệt, giải độc. Ngày xưa, trong chiến trận, thiếu các phươngtiện y tế, người ta còn dùng nước dừa thay thế cho dịch truyền. Dừa khôcó nhiều công dụng hơn nữa. Nước dừa dùng để kho cá, kho thịt, thắngnước màu, cơm dừa rám dùng để làm mứt, cơm dừa dày được xay nhuyễn, vắtnước cốt làm kẹo dừa, nấu dầu dừa, làm xà phòng. Bã dừa dùng làm bánhdầu, để bón phân hoặc làm thức ăn cho gia súc. Gáo dừa được sử dụng làmthan hoạt tính, chất đốt hoặc làm các mặt hàng thủ công mỹ nghệ rấrđược ưa chuộng ở các nước phương Tây. Xơ dừa được đánh tơi ra dùng làmthảm, làm nệm, làm dép đặc trị cho những người bệnh thấp khớp hoặc bệnlàm dây thừng, lưới bọc các bờ kè chống sạt lở ven sông.
Hiện nay, các mặt hàng làm từcây dừa không chỉ phát triển trong nước mà còn được mở rộng ra các nướckhác trên thế giới. Kẹo dừa Bến Tre được xuất khẩu nhiều nhất qua trungQuốc.
Đi về Bến Tre, chỉ cần qua khỏiphà Rạch Miễu ta sẽ đi giữa bạt ngàn màu xanh của dừa. Những buổi trưaoi bức, chỉ cần mắc võng học bài dưới gốc dừa, bên cạnh bờ ao, hoặc đưamắt nhìn bầu trời xanh đung đưa qua kẽ lá, nghe tiếng cá nhảy, đớp mồidưới ao chúng ta bỗng thấy cuộc đời đẹp biết bao. Cuộc sống của ngườidân Bến Tre gắn liền với cây dưà từ bao đời nay. Ngôi nhà của họ cũngẩn hiện dưới bóng râm mát rượi của hàng dừa, lúc khát nước uống tráidừa ngọt lịm … Không biết đã có bao nhà thơ đã dệt nên những vần thơđẹp về cây dừa ở Bến Tre. Trong đó bài thơ của nhà thơ Kiên Giang làmem thích thú nhất:

“ Khi yêu yêu lắm dừa ơi
Cả trời cả đất cả người Bến Tre
Bóng dừa râm mát lối quê
Người ơi! Tôi tưởng lối về cung tiên…”

Trongtương lai, cuộc sống ngày một hiện đại hơn. Nhưng những giá trị tinhthần vẫn không bao giờ thay đổi. Cũng như vậy, cây dừa sẽ mãi gắn bóvới ngưồi dân Bến Tre như những hạt phù sa mãi mãi gắn liền với các consông để ngày bồi đắp cho mảnh đất quê hương thêm màu mỡ.